Muzeum Narodowe w Gdańsku należy do najstarszych muzeów w Polsce. Powstało z połączenia dwóch instytucji – Muzeum Miejskiego (1870) i Muzeum Rzemiosł Artystycznych (1881). Trzon jego zbiorów stanowi kolekcja Jacoba Kabruna (1759–1814) złożona z kilku tysięcy obrazów, rysunków i rycin mistrzów europejskich od końca XV do początków XIX wieku. W głównym gmachu muzeum, późnogotyckim klasztorze franciszkańskim, mieści się Oddział Sztuki Dawnej. Ponadto instytucja posiada jeszcze 5 oddziałów mających swoje siedziby w zabytkowych budynkach. W Pałacu Opatów w Gdańsku-Oliwie mieści się Oddział Sztuki Nowoczesnej a w pobliskim Spichlerzu Opackim – Oddział Etnografii. Zielona Brama przy Długim Targu jest miejscem prezentacji różnorodnych wystaw czasowych. W dworku Józefa Wybickiego, w Będominie koło Kościerzyny, swoją siedzibę ma Muzeum Hymnu Narodowego, a w Waplewie Wielkim, w zabytkowym pałacu należącym niegdyś do rodu Sierakowskich, działa Muzeum Tradycji Szlacheckiej. W 2021 roku na postoczniowych terenach w Gdańsku powołano do życia NOMUS – najmłodsze muzeum sztuki współczesnej w Polsce. W NOMUS-ie znajduje się Gdańska Galeria Fotografii.

[EN]

The National Museum in Gdańsk is among the oldest museums in Poland. It was established by the merger of two institutions: the City Museum (est. 1870) and the Handicraft Museum (est. 1881). The core of the Museum’s collection is the collection of Jacob Kabrun (1759–1814), comprising several thousand pictures, drawings and prints by European masters from the end of the fifteenth to the beginning of the nineteenth centuries. The National Museum in Gdańsk, whose main building—a late Gothic post-Franciscan monastery—houses the Museum’s Department of Historical Art, has 5 further departments seated in historical buildings. The Abbots’ Palace in Gdańsk-Oliwa houses the Department of Modern Art, while the Department of Ethnography is at the Abbot’s Granary. The Green Gate in the Long Market is where temporary exhibitions are held. The National Anthem Museum is housed in a manor in Będomin near Kościerzyna, which once belonged to the anthem’s author Józef Wybicki, while the Polish Gentry Museum is in a historic manor in Waplewo Wielkie which once belonged to the Sierakowski family. The Gdańsk Photography Gallery displays a rich collection of photographs. The Gallery is part of the Department of Modern Art.

Sztuka dawna (Oddział Sztuki Dawnej, ul. Toruńska 1, Gdańsk)

Zbiory sztuki dawnej reprezentowane są przez dzieła malarstwa flamandzkiego i holenderskiego od XV do XVII wieku, z najważniejszym wśród nich obrazem Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny” oraz pracami takich mistrzów, jak Peter Brueghel Młodszy, Jan Brueghel Starszy, Jacob Swanenburgh, Paul Vredeman de Vries, Jan Fyt i wielu innych. W kolekcji znajdują się również dzieła malarstwa gdańskiego, które powstały od XVI do początków XX stulecia i reprezentują najważniejsze kierunki i artystów w dawnej sztuce gdańskiej, m.in. prace Hansa Vredemana de Vriesa, Daniela Schultza, Antona Möllera, Andreasa Stecha. W skład kolekcji wchodzą również: bogate zbiory rysunku i rycin, w których reprezentowane są wszystkie szkoły europejskie od końca XV do XIX wieku, z rycinami Dürera i Rembrandta na czele; imponująca kolekcja mebli gdańskich i północnoeuropejskich; artystyczne wyroby konwisarskie, kowalskie, złotnicze i ludwisarskie oraz obiekty z miedzi i mosiądzu; zespół tkanin i haftów obejmujący zabytki tekstylne od XIII po wiek XX; kolekcja ceramiki, obejmująca obiekty z niemal całej Europy.

Aktualnie w oddziale prezentowana jest wystawa stała „Pobożni i cnotliwi. Dawni gdańszczanie w zwierciadle sztuki” a już niebawem kolejne edycje wystawy jednego dzieła pt. „Dokładnie!”.

Sztuka nowoczesna (Oddział Sztuki Nowoczesnej, ul. Cystersów 18, Gdańsk)

Zbiory sztuki nowoczesnej najliczniej reprezentowane są przez współczesny rysunek i malarstwo. Malarstwo polskie XIX i początku XX w. obejmuje prace artystów reprezentujących prawie wszystkie kierunki i tendencje sztuki polskiej tamtego okresu (Matejko, Boznańska, Gierymski, Podkowiński, Malczewski i inni).  W zbiorze znajdują się też dzieła graficzne, ceramika, rzeźba i tkanina artystyczna. Malarstwo XX wieku reprezentowane jest przez prace kolorystów ze szkoły gdańskiej (Studnicki, Wnukowa i inni) oraz innych ośrodków w Polsce; prace tradycjonalistów, z dziełami Suchanka i Mokwy na czele. W zbiorach sztuki nowoczesnej ważne miejsce zajmują też kolekcje teatraliów – dekoracje, kostiumy, plakaty teatralne, dokumentujące historię teatru polskiego, m.in. z pracami Mariana Kołodzieja, Aliny Afanasjew i Włodzimierza Komorowskiego. Do zbiorów tych należy także kolekcja ponad 65 prac Guntera Grassa i duży zespół dzieł artystów francuskich, m.in.: Georga Braquea, Wassilego Kandinskyego, Marca Chagalla.

Aktualnie w oddziale trwa przerwa wystawiennicza.

Sztuka współczesna (NOMUS – Nowe Muzeum Sztuki, ul. Stefana Jaracza 14, Gdańsk)

NOMUS – Nowe Muzeum Sztuki jest najmłodszym muzeum sztuki współczesnej w Polsce. W różnych odsłonach prezentowana jest w nim kolekcja sztuki, której trzon stanowi gromadzona przez Miasto Gdańsk Gdańska Kolekcja Sztuki Współczesnej, przekazana w depozyt Muzeum Narodowemu w Gdańsku. Tworzą ją przede wszystkim dzieła miejscowych artystów, szczególnie wrażliwych na wyzwania współczesności. Zgromadzone dzieła dotyczą szerokiego spektrum zjawisk i problemów, związanych z doświadczeniem historycznym oraz nieustającymi przemianami społecznymi, politycznymi, ekonomicznymi i kulturowymi. W okresach pomiędzy prezentacjami ww. kolekcji NOMUS jest miejscem wystaw prezentujących także inne ważne zjawiska we współczesnej sztuce oraz designie.

Zbiory fotograficzne (Gdańska Galeria Fotografii, ul. Stefana Jaracza 14, Gdańsk)

Obiekty fotograficzne gromadzone w Gdańskiej Galerii Fotografii mają charakter lokalny, regionalny i historyczny. Najliczniej reprezentowane są kolekcje fotografii gdańskiej i kresowej. W ostatnim czasie, dzięki darowiznom artystów, udało się znacznie powiększyć kolekcję współczesnej polskiej i obcej fotografii artystycznej.

Zbiory etnograficzne (Oddział Etnografii, ul. Cystersów 19, Gdańsk)

W Oddziale Etnografii dotychczas zgromadzono i opracowano około 9000 eksponatów kultury ludowej. Obok zbiorów dotyczących Pomorza (bardzo interesująca kolekcja mebli) gromadzone są porównawcze obiekty kultury Kujaw, Pałuk, Warmii i Mazur. Ponadto w zbiorach znajdują się zabytki kultury materialnej ludności przemieszczonej z dawnych Kresów w ramach akcji repatriacyjnej. Na szczególną uwagę zasługuje niewielka liczebnie, lecz bardzo interesująca kolekcja pozaeuropejska – broń, rzeźby, ceramika i ozdoby z terenu Afryki, Ameryki Płd. i Oceanii.

Aktualnie w oddziale prezentowana jest wystawa czasowa „Schronienie: dobrostan”.

Zbiory patriotyczne (Muzeum Hymnu Narodowego, Będomin 16, Nowy Barkoczyn)

Reprezentowane są przez bogatą kolekcję muzykaliów patriotycznych, wśród nich dziewiętnastowieczne pozytywki grające polski hymn narodowy, „Mazurka Dąbrowskiego” oraz najstarsze nagrania płytowe tej pieśni z początku XX wieku. W zbiorach tych znajduje się także jedna z największych w Polsce kolekcji archiwalnych, patriotycznych kart pocztowych z motywem Orła Białego.

W Muzeum Hymnu Narodowego czynne są dwie wystawy stałe prezentujące zbiory gromadzone przez oddział „Józef Wybicki i jego czasy” i „Losy Mazurka Dąbrowskiego”.

Zbiory kultury szlacheckiej (Muzeum Tradycji Szlacheckiej. Ośrodek Kontaktów z Polonią, Waplewo Wielkie, 82-410 Stary Targ)

Muzeum mieszczące się w pałacu hr. Sierakowskich gromadzi pamiątki i przedmioty artystyczne łączące się z historią obiektu (pałacu, zabudowań gospodarczych i parku – salonu letniego) oraz dziejami jego właścicieli – rodziny Sierakowskich i ich poprzedników oraz spokrewnionych rodów mających wpływ na charakter wyposażenia wnętrz waplewskich (Sołtanów, Pociejów, Radziwiłłów, Potockich, Lubomirskich, Zboińskich). Głównym zadaniem muzeum jest tworzenie kolekcji przedmiotów związanych z szeroko pojętą kulturą szlachecką, co przejawia się w pozyskiwaniu zarówno przedmiotów artystycznych będących ozdobą dworów i pałaców, jego otoczenia i ubiorów szlachty, jak i przedmiotów towarzyszących życiu codziennemu szlachcica.

[EN]

Historical art (Medieval and Early Modern Art Collection, ul. Toruńska 1, Gdańsk) is represented by:

•  Flemish and Dutch painting from the 15^th to the 17^th century, most importantly The Last Judgement by Hans Memling. The painting is one of the most important works of art in Poland. The collection also has works by masters such as Peter Bruegel the Younger, Jan Brueghel the Elder, Jacob Swanenburgh,  Paul Vredeman de Vries, Jan Fyt and many more;
• Gdańsk painting with 265 works from the 16^th to the early 20^th century that represent the most important trends and artists in historical Gdańsk art,  including Hans Vredeman de Vries, Daniel Schultz, Anton Möller and Andreas Stech;
• a large collection of drawings and prints that represent all the European schools in art from the late 15^th to the 19^th century, led by a collection of prints by Dürer and Rembrandt;
• an impressive collection of Gdańsk and Northern European furniture,
• artistic tin, iron, gold, silver and bell-foundry artefacts, and copper and brass objects;
• an ensemble of fabrics and embroideries including historical textiles from the 13^th to the 20^th century. The collection includes Eastern cloths, tapestries, liturgical paraments from Gdańsk and Pomeranian churches, clothing and fashion accessories, and lace.
• a collection of ceramics with items from almost all over Europe.

Currently, the branch is presenting exhibition: „The pious and virtuous. Gdańsk citizens of the past in the mirror of art”.

Modern art (Modern Art Collection, ul. Cystersów 18, Gdańsk)

Currently the branch is closed to visitors.

NOMUS – New Art Museum (Branch of the National Museum in Gdańsk, ul. Stefana Jaracza 14, 80-863 Gdańsk)

NOMUS is Poland’s youngest museum of modern art, operating as a branch of the National Museum in Gdańsk, Department of Modern Art. We have created a visitor-friendly space in a former school workshop building on the historic premises of Gdańsk Shipyard. We want to talk with our visitors about the contemporary world through the medium of art, and bring art itself closer to the viewer, make it understandable and accessible to all.

Photography collection (Gdańsk Gallery of Photography, ul. Stefana Jaracza 14, Gdańsk)

The photographs at the Gdańsk Photography Gallery are of local, regional and historic nature. The bulk of the collection is Gdańsk photography and photographs from Poland’s former Eastern Borderlands. Recently, thanks to artists’ donations, we have considerably enlarged our collection of contemporary art photography from Poland and abroad.

Ethnographic collection (Ethnographic Collection, ul. Cystersów 19, Gdańsk)

So far, the Museum has collected and studied about 9000 exhibits of folk culture. Besides Besides a collection of Pomeranian artefacts (including a very interesting collection of furniture) there are comparative items from the cultures of the Kuyavia, Pałuki, Warmia and Masuria regions. There is a noteworthy collection of unique items left by the former Frisian settlers of the Żuławy Lowlands. The collection also includes items of the material culture of the people repatriated from Poland’s former Eastern Borderlands. Especially noteworthy is a small but very interesting collection of non-European ethnographic items, with arms, sculpture, ceramics and jewellery from Africa, South America and Oceania.

The Ethnography Department has a permanent exhibition „Folk Culture of Gdańsk Pomerania”, which is a presentation of the basic forms of the rural economy and activities of the people of Gdańsk Pomerania – fishing, farming, animal husbandry and home processing. The collected objects come mainly from Kashubia, but also from Kociewie, Żuławy and Powiśle.

Currently in the branch you can visit „Shelter: wellbeing” exhibition.

Patriotic collection (Museum of the National Anthem, Będomin 16, Nowy Barkoczyn)

A  large patriotic music collection, including 19^th-century music boxes playing Dąbrowski’s Mazurka, the Polish national anthem, and the oldest records with the song from the early 20^th century. The collection also includes one of Poland’s largest assemblages of archival patriotic postcard’s with the motif of the White Eagle, Poland’s national coat of arms.

Two permanent exhibitions presenting collections collected by the branch are open at the National Anthem Museum in Bedomin „Józef Wybicki and his times” and „The fate of Mazurek Dąbrowski.”

Polish Gentry Culture Collection (Museum of the Polish Nobility. Pomeranian Contact Centre with Expatriates, Waplewo Wielkie)

The Museum of the Polish Nobility, housed in the Palace of the Counts Sierakowski collects mementoes and works of art related to the building’s history (the palace, farm buildings and the park, acting as a summer drawing room) and the story of its owners, the Sierakowski family, its predecessors and the related families who influenced the interior décor in Waplewo (the Sołtan, Pociej, Radziwiłł, Potocki, Lubomirski and Zboiński clans).

The Museum’s main objective is to develop a collection of items related to the Polish gentry culture in its broad sense by acquiring objets d’art that used to adorn manors, palaces and their surroundings, clothes worn by the Polish gentry and the objects that accompanied the gentry in their everyday efforts managing their property, their social and cultural activism and during leisure time. A collection of letters by the poet Zygmunt Krasiński and items with family coats of arms are especially valuable.