Z uwagi na kompleksowe badania dzieła, od 3 lutego 2025 do końca 2026 roku, tryptyk Hansa Memlinga będzie znajdował się poza częścią ekspozycyjną Oddziału Sztuki Dawnej. Celem zabiegów – prowadzonych w przestrzeni niedostępnej dla publiczności – jest zarówno zachowanie świetności liczącego sobie już ponad 550 lat arcydzieła, jak i zaprezentowanie go w ramach nowej, przygotowywanej przez zespół muzeum ekspozycji.

Tryptyk Memlinga jest jednym z najwybitniejszych i najlepiej zachowanych przykładów malarstwa niderlandzkiego na świecie. Pomimo liczącej ponad pół tysiąca lat, burzliwej historii, nigdy nie uległ większym zniszczeniom. Do dzisiaj zachwyca intensywnością barw i bogactwem złożonych treści. Obraz powstał w czasie, gdy technika malarska i sposób przygotowania podobrazia w Niderlandach zostały doprowadzone do perfekcji. Do sławy dzieła przyczyniły się zarówno jego ranga artystyczna, jak i niezwykłe dzieje, które na wieki związały je z Gdańskiem.

W 2024 roku Muzeum Narodowe w Gdańsku, wraz z działającą przy instytucji Komisją Memlingowską, złożoną z polskich i zagranicznych ekspertów, opracowało plan badań dzieła oraz strategię konserwacji prewencyjnej, uwzgledniającą optymalizację warunków przechowywania i docelowo nowoczesną metodę jego ekspozycji. Jednym z głównych celów jest zapewnienie, w ramach planowanej nowej odsłony dzieła, o wiele lepszej dostępności tryptyku dla publiczności. 3 lutego 2025 roku nastąpiło jego przeniesienie do specjalnie przygotowanego pomieszczenia w Oddziale Sztuki Dawnej, niedostępnego dla publiczności. W przestrzeni tej prowadzone będą badania z udziałem partnerów naukowych i technicznych z kraju i zagranicy.

W ich ramach planowane jest m.in. wykonanie badań mikroskopem skaningowym, o wysokiej rozdzielczości. Umożliwią one bardzo precyzyjne ustalenie miejsc, w których występują ewentualne defekty powierzchni, takie jak odspojenia i rozwarstwienia malarskie, co pozwoli zaplanować konieczne działania konserwatorskie. Równolegle odbędzie się kompleksowa digitalizacja dzieła, zgodnie z najnowszymi osiągnięciami technik fotograficznych i dokumentacji konserwatorskich.

W kolejnym etapie planowane są specjalistyczne warsztaty dotyczące zarządzania ryzykiem w obszarze dóbr kultury oraz oceny zagrożeń mikroklimatycznych dla dzieł sztuki. Planowane szkolenia i warsztaty będą miały charakter międzynarodowy, skierowane zostaną do konserwatorów i naukowców, którzy zajmują się dziedzictwem kulturowym wymagającym szczególnie specjalistycznej opieki.

Muzeum będzie na bieżąco informować publiczność o aktualnym stanie i postępie prac z dziełem. Przeprowadzenie wszystkich powyższych działań planowane jest do grudnia 2026. W okresie tym instytucja dostosuje również przestrzeń ekspozycyjną dla nowej odsłony tryptyku – zgodnie z najnowszymi standardami.