Z uwagi na kompleksowe badania dzieła, od 3 lutego 2025 do końca 2026 roku, tryptyk Hansa Memlinga będzie znajdował się poza częścią ekspozycyjną Oddziału Sztuki Dawnej. Celem zabiegów – prowadzonych w przestrzeni niedostępnej dla publiczności – jest zarówno zachowanie świetności liczącego sobie już ponad 550 lat arcydzieła, jak i zaprezentowanie go w ramach nowej, przygotowywanej przez zespół muzeum ekspozycji.
Tryptyk Memlinga jest jednym z najwybitniejszych i najlepiej zachowanych przykładów malarstwa niderlandzkiego na świecie. Pomimo liczącej ponad pół tysiąca lat, burzliwej historii, nigdy nie uległ większym zniszczeniom. Do dzisiaj zachwyca intensywnością barw i bogactwem złożonych treści. Obraz powstał w czasie, gdy technika malarska i sposób przygotowania podobrazia w Niderlandach zostały doprowadzone do perfekcji. Do sławy dzieła przyczyniły się zarówno jego ranga artystyczna, jak i niezwykłe dzieje, które na wieki związały je z Gdańskiem.
W 2024 roku Muzeum Narodowe w Gdańsku, wraz z działającą przy instytucji Komisją Memlingowską, złożoną z polskich i zagranicznych ekspertów, opracowało plan badań dzieła oraz strategię konserwacji prewencyjnej, uwzgledniającą optymalizację warunków przechowywania i docelowo nowoczesną metodę jego ekspozycji. Jednym z głównych celów jest zapewnienie, w ramach planowanej nowej odsłony dzieła, o wiele lepszej dostępności tryptyku dla publiczności. 3 lutego 2025 roku nastąpiło jego przeniesienie do specjalnie przygotowanego pomieszczenia w Oddziale Sztuki Dawnej, niedostępnego dla publiczności. W przestrzeni tej prowadzone będą badania z udziałem partnerów naukowych i technicznych z kraju i zagranicy.
W ich ramach planowane jest m.in. wykonanie badań mikroskopem skaningowym, o wysokiej rozdzielczości. Umożliwią one bardzo precyzyjne ustalenie miejsc, w których występują ewentualne defekty powierzchni, takie jak odspojenia i rozwarstwienia malarskie, co pozwoli zaplanować konieczne działania konserwatorskie. Równolegle odbędzie się kompleksowa digitalizacja dzieła, zgodnie z najnowszymi osiągnięciami technik fotograficznych i dokumentacji konserwatorskich.
W kolejnym etapie planowane są specjalistyczne warsztaty dotyczące zarządzania ryzykiem w obszarze dóbr kultury oraz oceny zagrożeń mikroklimatycznych dla dzieł sztuki. Planowane szkolenia i warsztaty będą miały charakter międzynarodowy, skierowane zostaną do konserwatorów i naukowców, którzy zajmują się dziedzictwem kulturowym wymagającym szczególnie specjalistycznej opieki.
Muzeum będzie na bieżąco informować publiczność o aktualnym stanie i postępie prac z dziełem. Przeprowadzenie wszystkich powyższych działań planowane jest do grudnia 2026. W okresie tym instytucja dostosuje również przestrzeń ekspozycyjną dla nowej odsłony tryptyku – zgodnie z najnowszymi standardami.
Hans Memling’s Last Judgement: exhibit temporarily closed until the end of 2026
Due to the comprehensive examination and study of the painting, Hans Memling’s triptych will be located outside the exhibition part of the Department of Historical Art’s exhibition from 3 February 2025 until the end of 2026. The procedures are to be carried out in a space inaccessible to the public to preserve the splendour of the 550-year-old masterpiece and present it as part of a new setting prepared by the museum team.
Memling’s triptych is one of the world’s most outstanding and best-preserved examples of Netherlandish painting. Despite its turbulent past, spanning over half a thousand years, it has never been seriously damaged. To this day, it captivates with its intense colours and the richness of its complex content. The painting was created when the technique and method of canvas preparation had already been perfected in the Netherlands. The work’s fame comes from its artistic stature and extraordinary history, which has linked it to Gdańsk over the centuries.
In 2024, the National Museum in Gdańsk and its in-house Memling Commission of Polish and foreign experts developed an examination and study plan for the piece and a strategy for preventive conservation, considering optimised storage conditions and, ultimately, a state-of-the-art display. As part of the planned new setting for the piece, one of the main goals is to ensure much better accessibility of the triptych to the public. On 3 February 2025, the painting was moved to a specially prepared room at the Department of Historical Art, inaccessible to the public, where the examination and study will take place with contributions from scientific and technical partners from Poland and beyond.
The procedures planned include high-resolution scanning microscope imaging. This will make it possible to determine precisely the location of any possible surface defects, such as paint separation and delamination so that the required restoration measures can be planned. In parallel, the piece will be comprehensively digitised in line with the latest photographic techniques and conservation documentation standards.
Next, in the pipeline are specialist workshops on cultural asset risk management and on assessing microclimate-related risks to works of art. The planned training sessions and workshops will be international and addressed to restorers and scholars of cultural heritage that requires specialised care.
The Museum will keep the public updated on the piece’s current status and work progress. All these procedures are scheduled for completion by December 2026. During that period, we will also custom-design the exhibition space for a new presentation of the triptych, in line with the latest standards.
