W czerwcu 2018 roku przedstawiciele muzeów z Kalmaru (Szwecja), Gdańska (Polska), Wismaru (Niemcy) i Gorżd (Litwa), a także Uniwersytetu Kłajpedzkiego (Litwa), spotkali się w Gdańsku, by omówić możliwość współpracy oraz ewentualny wniosek do programu Interreg Południowy Bałtyk. Celem było stworzenie projektu edukacyjnego poruszającego aktualne wyzwania poprzez wykorzystanie przeszłości.
Wszystkie wymienione obszary geograficzne to regiony nadmorskie z portami pełniącymi funkcję centrów transportowo-handlowych oraz naturalnych miejsc spotkań lokalnych mieszkańców i przybyszów. Tak było w przeszłości i tak jest teraz. W trakcie wstępnego spotkania wszyscy partnerzy przedstawili aktualne wyzwania w swoich społecznościach. Wyzwania podzielono na trzy grupy: gospodarka, spójność społeczna i edukacja. Ustalono, że dwa wyzwania wspólne dla wszystkich społeczności to spójność społeczna i nacjonalizm, który w ostatnich dziesięcioleciach w całej Europie przybiera na sile.
Na spotkaniu zdecydowano się zainicjować edukacyjny projekt dotyczący dziedzictwa, uwzględniający aktualne wyzwania związane ze spójnością społeczną, migracją i nacjonalizmem. Tematy te należało rozpatrzyć poprzez wspólną historię krajów uczestniczących w projekcie, na którą zdecydowany wpływ ma to, że wszystkie położone są w regionach nadmorskich. Metoda edukacyjna, która miała być wykorzystana w projekcie, to podróż w czasie, stosowana od lat osiemdziesiątych XX wieku przez Muzeum Regionu Kalmar.
Niniejszy podręcznik, opracowany w ramach projektu Crossroads in History (CROSSROADS), zawiera wskazówki dla osób zainteresowanych metodą podróży w czasie. Ma na celu wyjaśnienie sposobu stosowania tej metody, procesu podróży w czasie, wydarzenia opartego na podróży w czasie oraz późniejszych prac monitorujących. Do podręcznika załączono praktyczne przykłady z projektu CROSSROADS, pokazujące, w jaki sposób metoda podróży w czasie była wykorzystywana przez partnerów projektu w trakcie organizacji pilotażowych podróży w czasie w ich własnych regionach.
Crossroads in History to projekt realizowany przy wsparciu unijnego programu Interreg Południowy Bałtyk, a jego celem jest stworzenie sieci muzeów z Niemiec, Polski, Litwy i Szwecji. Region południowego Bałtyku obejmuje kraje o silnych historycznych relacjach, opartych na współpracy kulturalnej i gospodarczej, a także na konfliktach i wojnach. Patrząc z tej perspektywy, rozmowy na temat naszej przeszłości z reguły mają zróżnicowany i inspirujący charakter.
W latach 2019–2021 muzea partnerskie z Kalmaru, Kłajpedy, Gdańska, Gorżd i Wismaru, przy wsparciu Uniwersytetu Kłajpedzkiego, współpracowały w ramach partnerstwa, badając społeczno-ekonomiczne zjawisko migracji. Metoda edukacyjna „podróże w czasie” została zastosowana, by lepiej zrozumieć wyzwania współczesnego społeczeństwa w regionie z historycznego punktu widzenia. Celem jest wykorzystanie dziedzictwa kulturowego do pracy nad poprawą spójności społecznej w regionie południowego Bałtyku. Czas trwania projektu: lipiec 2019 – listopad 2021.
Partnerzy projektu (PP) i partnerzy stowarzyszeni (PS) w projekcie CROSSROADS:
— Muzeum Regionu Kalmar (lider), Szwecja
— Uniwersytet Kłajpedzki (PP2), Litwa
— Europejskie Centrum Solidarności (PP3), Polska
— Muzeum Narodowe w Gdańsku (PP4), Polska
— Muzeum w Gorżdach (PP5), Litwa
— Muzeum Historii Miasta Hanzeatyckiego Wismar (PP6), Niemcy
— Muzeum Historii Małej Litwy w Kłajpedzie (PS), Litwa
Ogólnym celem projektu CROSSROADS jest zwiększenie możliwości wszystkich partnerów projektu w takich obszarach, jak:
— dialog międzykulturowy,
— zdolność współpracy uczestników w regionie południowego Bałtyku poprzez udział w transgranicznej sieci,
— a także stworzenie możliwości pracy z metodą podróży w czasie.
Cele projektu CROSSROADS:
— Promowanie tożsamości regionalnej – to bardzo istotny element metody podróży w czasie, skupiającej się na lokalnych miejscach i lokalnych historiach.
— Wykorzystanie dziedzictwa kulturowego do poprawy spójności społecznej w regionie południowego Bałtyku – spójność społeczna to jeden z głównych celów metody podróży w czasie. Metoda ta ma zapewnić lepsze zrozumienie pomiędzy ludźmi.
— Utworzenie regionalnej sieci muzeów – projekt obejmuje różnorodną rodzinę muzeów, wspieraną przez Uniwersytet Kłajpedzki, która właśnie rozpoczęła współpracą w ramach sieci. Chcemy, by współpraca ta była kontynuowana także po zakończeniu projektu CROSSROADS.
— Szkolenia obejmujące wykłady wewnętrzne i zewnętrzne – mają na celu zwiększenie zdolności wszystkich partnerów.
— Regionalny pilotaż podróży w czasie – wszyscy partnerzy projektu organizują lokalne wydarzenie oparte na podróży w czasie, poświęcone tematowi migracji w swoich lokalnych społecznościach.
— Opracowanie podręcznika dotyczącego metody podróży w czasie – podręcznik w wersji anglojęzycznej zostanie przetłumaczony na języki lokalne partnerów, by ułatwić rozpowszechnienie metody podróży w czasie wśród nowych grup docelowych. Wszystkie podręczniki zostaną udostępnione na stronie internetowej projektu CROSSROADS: crossroads.kalmarlansmuseum.se.
Publikacja podsumowująca projekt Interreg South Baltic Crossroads in History
