Witold Węgrzyn. Nieuchwytna materialność

W związku z trzecią falą pandemii wszystkie oddziały Muzeum Narodowego w Gdańsku będą zamknięte od 13 marca do 9 kwietnia 2021 roku.

Każde zdjęcie jest czymś więcej niż tylko istniejącą materialnie kartką papieru pokrytą światłoczułą substancją. I autor, i odbiorca mogą uczynić z fotografii wehikuł własnych obserwacji, emocji, refleksji. Mogą w fotografii kodować i dekodować zmieniające się w czasie znaczenia. Materialność fotografii staje się więc nośnikiem czegoś, co materialne nie jest, a tym samym wymyka się prostym opisom, staje się nieuchwytna. Doskonale widać to w twórczości Witolda Węgrzyna.

Węgrzyn od początku swojej fotograficznej działalności analizuje naturę fotografii, jej artystyczne możliwości i granice. Swobodnie korzysta z repertuaru typowych fotograficznych środków wyrazu – podwójnej ekspozycji, perspektywy, kadrowania i wykorzystania negatywu. Jednak tym, co czyni jego fotografie wyjątkowymi, jest umiejętne posługiwanie się stylistyką typową dla malarstwa, grafiki czy rzeźby. W jego ujęciu fotografia staje się interdyscyplinarną przestrzenią poszukiwań i eksperymentów, a każde zdjęcie to środek poetyckiego wyrazu. Artysta niekiedy skupia się na jednym motywie i fotografuje go na różne sposoby: dokumentuje, wprowadza elementy iluzji lub bezpośrednio ingeruje w odbitkę. Witold Węgrzyn twórczo wykorzystując „błędy” fotograficzne: prześwietlenie, niedoświetlenie czy zadrapania, pyta nieustannie o istotę fotografii. Nie daje jednak gotowych odpowiedzi.

Wystawa w Gdańskiej Galerii Fotografii jest pierwszą tak obszerną i przekrojową prezentacją artystycznego dorobku znakomitego fotografa – od jego debiutu na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, do dziś. Część z prac zostanie pokazana publiczności po raz pierwszy. Sto fotografii wybranych na wystawę dokumentuje bogactwo tematyki i różnorodność artystycznych strategii Węgrzyna. Na wystawie zostaną pokazane oryginalne odbitki autorskie, także te, które zostały wykonane w technikach szlachetnych.

Maja Bieńkowska

Witold Węgrzyn (ur. 1945) artysta fotograf, pedagog. W latach 1959–1964 uczył się fotografii artystycznej w Państwowym Liceum Technik Plastycznych (dziś Zespół Szkół Plastycznych) w Gdyni-Orłowie. W 1965 roku został członkiem Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego. W 1968 roku podjął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (dziś Akademia Sztuk Pięknych) w Gdańsku. Od 1971 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików i Rady Artystycznej tej organizacji. Pełnił funkcję kierownika Pracowni Fotografii w PWSSP oraz Wyższych Zaocznych Studiów Fotografii na Wydziale Malarstwa i Grafiki oraz na Wydziale Grafiki ASP. Był kuratorem i organizatorem wystaw studenckich oraz współautorem sukcesów swoich uczniów w konkursach międzynarodowych. W 1972 roku został uhonorowany tytułem Artiste FIAP (AFIAP), nadawanym przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej.

Swoje prace prezentował na dwudziestu ośmiu wystawach indywidualnych i ponad trzystu sześćdziesięciu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Jest laureatem nagrody III oraz II stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1978, 1989). Został odznaczony Medalem imienia Jana Bułhaka (1985), Nagrodą Indywidualną Prezydenta Gdańska (1996), Medalem pięćdziesięciolecia Związku Polskich Artystów Fotografików (1997). Za osiągnięcia dydaktyczne i artystyczne był nagradzany przez rektorów macierzystej uczelni: PWSSP (1976, 1977), a później ASP w Gdańsku (2002 i 2010). Został uhonorowany Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury i Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2009). Jego prace znajdują się w krajowych i zagranicznych kolekcjach prywatnych oraz w zbiorach Muzeów Narodowych w Gdańsku, Warszawie i Wrocławiu, a także Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum Gdańska, Muzeum Sopotu, Muzeum Emigracji w Gdyni, Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku i w zbiorach Instytutu Sztuki Uniwersytetu w Tokio.

Kuratorka: Maja Bieńkowska
Współpraca: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka, Joanna Kwiatkowska